جایگزین آب اکسیژنه چیست؟

آب اکسیژنه (پراکسید هیدروژن یا H2O2) ساده‌ ترین پراکسید (مولکول‌ های متشکل از پیوند کووالانسی بین دو اتم اکسیژن) موجود است. این ترکیب یک مایع تقریباً بی رنگ (آبی کم رنگ)، اسیدی ضعیف و با آب در تمام نسبت ها قابل اختلاط است. آب اکسیژنه را می توان در طبیعت، موجودات زنده و در جو یافت، با این حال، آب اکسیژنه ناپایدار است و به آهستگی در برابر نور تجزیه خواهد شد. تولید آب اکسیژنه به صورت تجاری در دهه 1880 آغاز شد و در حال حاضر عمدتا به عنوان یک عامل سفید کننده و اکسید کننده در طیف گسترده ای از صنایع استفاده می شود. اما جایگزین آب اکسیژنه چیست و از چه چیزی می توان به جای آن استفاده کرد.

موارد استفاده آب اکسیژنه

عامل سفید کننده

اگرچه H2O2 کاربردهای مختلفی دارد، اما کاربرد اصلی آن به عنوان یک عامل سفید کننده است. در واقع حدود 60 درصد از تولید آب اکسیژنه در جهان در این صنعت استفاده می شود. این ماده یک عامل سفید کننده موثر است و برای سفید کردن کاغذ، خمیر چوب، پنبه و موارد دیگر استفاده می شود.

واکنش پذیری بالای آن به این معنی است که پراکسید هیدروژن می تواند پیوندهای شیمیایی کروموفور، ناحیه ای از یک مولکول که مسئول رنگ است را بشکند. هنگامی که این پیوندها شکسته می شوند، مولکول تغییر می کند به طوری که به نظر می رسد رنگی ندارد.

این واکنش به این دلیل اتفاق می افتد که آب اکسیژنه حاوی یک پیوند پراکسید است. این ترکیب یک پیوند منفرد اکسیژن-اکسیژن دارد که بسیار ضعیف و ناپایدار است. هنگامی که این پیوند شکسته می شود، پراکسید هیدروژن به آب و گاز اکسیژن تجزیه می شود و رادیکال های آزاد تولید می کند که به شدت با مواد دیگر واکنش نشان می دهند. این واکنش ها اغلب منجر به سفید شدن می شود.

عامل آنتی باکتریال

پراکسید هیدروژن دارای خواص ضد باکتریایی قوی است که در صنایع پزشکی، آرایشی و بهداشتی استفاده می شود. توانایی آن در کشتن و جلوگیری از رشد باکتری ها بخشی از دلیل ماندگاری ابدی عسل است. بقایای آب اکسیژنه از رشد باکتری ها جلوگیری می کند و به حفظ این ماده چسبنده – به معنای واقعی کلمه – برای قرن ها کمک می کند.

ضد عفونی کننده زخم ها

هنگامی که پراکسید هیدروژن تجزیه می شود، انرژی زیادی آزاد می شود و باکتری ها و سایر میکروارگانیسم ها را از بین می برد. به همین دلیل است که گاهی اوقات از آب اکسیژنه برای تمیز کردن و ضد عفونی کردن زخم ها استفاده می شود.

هنگامی که پراکسید هیدروژن با خون تماس پیدا می کند، به آب و گاز اکسیژن تبدیل می شود. این به این دلیل است که خون حاوی کاتالاز است، آنزیمی که به آب اکسیژنه حمله می کند و باعث تجزیه آن می شود.

از آنجایی که اتم‌های اکسیژن موجود در مولکول بسیار واکنش ‌پذیر هستند، می ‌توانند الکترون‌ها را از سایر ترکیبات از جمله باکتری‌ها بدزدند. این فرآیند به عنوان اکسیداسیون شناخته می شود. پراکسید هیدروژن در کشتن باکتری ها موثر است، زیرا هرچه باکتری ها الکترون کمتری داشته باشند، دیواره سلولی آنها آسیب بیشتری می بیند.

در نهایت با ادامه فرآیند اکسیداسیون، دیواره های سلولی باکتری ها از بین می روند. از نظر فیزیکی، همه اینها به صورت یک کف سفید جوشان روی پوست رخ می دهد. اگر می پرسید جایگزین آب اکسیژنه چیست برای این منظور می توانید از انواع ضد عفونی کننده ها استفاده کنید.

آیا استفاده از پراکسید هیدروژن برای پوست بی خطر است؟

در حالی که اکسیداسیونی که اتفاق می افتد باکتری ها را از بین می برد، به پوست سالم اطراف بریدگی یا زخم نیز آسیب می رساند. هنگامی که پراکسید هیدروژن در پوست جذب می شود، می تواند تعداد فیبروبلاست ها را نیز در بدن کاهش دهد. فیبروبلاست ها سلول هایی هستند که در بافت همبند یافت می شوند، جایی که کلاژن و سایر فیبرها را برای کمک به ترمیم بافت آسیب دیده تولید می کنند.

با کاهش تعداد فیبروبلاست‌ها، پراکسید هیدروژن می‌تواند بر زمان بهبودی کلی زخم تأثیر بگذارد و حتی می‌تواند با جلوگیری از بهبود مناسب زخم، باعث ایجاد اسکار شود. به همین دلیل است که بسیاری از پزشکان و متخصصان پوست در واقع از مصرف پراکسید هیدروژن به عنوان یک ضد عفونی کننده موضعی برای بریدگی ها و زخم ها توصیه نمی کنند.

آب اکسیژنه یک راه عالی برای ضدعفونی کردن سطوح در خانه است. اگر می خواهید بدانید جایگزین آب اکسیژنه چیست شما می توانید از انواع ضد عفونی کننده به این منظور استفاده نمایید.