سختی گیر یا نرم کننده آب، نوعی دستگاه مکانیکی است که آب سخت را به آب نرم تبدیل می کند. هنگامی که آب به عنوان آب سخت نامیده می شود، به این معنی است که حاوی مواد معدنی بیشتری مانند کلسیم و منیزیم نسبت به آب معمولی است. درجه سختی آب با حل شدن بیشتر عناصر کلسیم و منیزیم افزایش می یابد.

منیزیم و کلسیم یون هایی با بار مثبت هستند. به دلیل وجود این عناصر، سایر یون های دارای بار مثبت به راحتی در آب سخت نسبت به آبی که حاوی کلسیم و منیزیم نیست، حل می شوند. آب سخت باعث مسدود شدن لوله ها و کف نکردن صابون و مواد شوینده در آب می شود. بهترین راه برای سختی گیری آب استفاده از دستگاه نرم کننده آب و اتصال مستقیم آن به منبع آب است.

چرا از سختی گیر آب استفاده می شود؟

نرم شدن آب یک فرآیند بسیار مهم است زیرا در طی این فرآیند سختی آب کاهش می یابد. هنگامی که آب سخت است، می تواند لوله ها را مسدود کرده و کف کردن صابون را کاهش دهد. سختی گیری آب می تواند از این اثرات منفی جلوگیری کند. آب سخت باعث افزایش خطر رسوب آهک در سیستم های آب خانگی نیز می شود. به دلیل این رسوب آهکی، لوله ها مسدود شده و راندمان دیگ ها و مخازن داغ کاهش می یابد. این امر هزینه گرمایش آب خانگی را حدود پانزده تا بیست درصد افزایش می دهد.

آب سخت حاوی غلظت بالایی از مواد معدنی، یعنی کلسیم و منیزیم است. به دلیل ساختار شیمیایی، کلسیم و منیزیم به راحتی با سایر فلزات پیوند می خورند. با گذشت زمان، این پیوندها رسوب هایی را در لوله ها و دستگاه های تولیدی ایجاد می کنند، که ممکن است خسارت های زیادی را بوجود آورند و راندمان تولید را کاهش دهند. سختی گیر آب یا نرم کردن آب یک سیستم فیلتراسیون است که برای حذف غلظت بالای کلسیم و منیزیم استفاده می شود.

مشکلات ناشی از آب بیش از حد سخت

هیچ نگرانی برای سلامتی با نوشیدن آب سخت سرشار از مواد معدنی محلول مانند کلسیم و منیزیم وجود ندارد. در واقع مقادیر کمی از این مواد معدنی برای سلامتی لازم است. اما در سطوح بالا، مواد معدنی می توانند در لوله ها، وسایل لوله کشی و وسایل برقی تجمع کنند و به تدریج در عملکرد آنها اختلال ایجاد کنند. به عنوان مثال، تجمع مواد معدنی در شیرها یا آبگرمکن ها ممکن است طول عمر آنها را کاهش دهد. برخی افراد پس از حمام کردن یا دوش گرفتن در آبی که حاوی مواد معدنی بسیار بالا است احساس خارش می کنند.

آب سخت توانایی کف کردن صابون را کاهش می دهد و مواد معدنی می توانند با صابون ترکیب شده و یک کف چسبنده ایجاد کنند. به عنوان مثال اگر مشکل لکه های آب روی ظروف دارید ممکن است نشان دهنده مشکل آب سخت باشد. این رسوب چسبنده همچنین می تواند به سختی از روی لباس یا موهای شما شسته شود.

انواع سختی گیر آب

سختی گیرهای آب انواع مختلفی دارند. بیشترین تفاوت این نرم کننده های آب در عملکرد آنها است. انواع نرم کننده های آب عبارتند از:

نرم کننده تبادل یونی:

این سختی گیر آب رایج ترین نوع نرم کننده مورد استفاده در منزل و صنایع مختلف است. این سختی گیر با حذف یون های کلسیم و منیزیم و جایگزینی آنها با یون های سدیم که هیچ یک از اثرات مخرب کلسیم و منیزیم را ندارند؛ عمل می کند. این دستگاه، شامل یک مخزن بزرگ از قرص های نمک است.

نرم کننده بدون نمک:

این دستگاه از فیلتر مکانیکی برای حذف کلسیم استفاده می کند، اما روی آب بسیار سخت کارایی چندانی ندارد. سختی گیر بدون نمک، منیزیم را از بین نمی‌برد.

اسمز معکوس:

این دستگاه آب را از طریق یک غشای نیمه تراوا فیلتر می کند که تا 98 درصد ناخالصی های آب را از بین می برد. این وسیله گران قیمت است و مقدار قابل توجهی آب مصرف می کند. اما این نوع دستگاه در از بین بردن سایر ناخالصی های شیمیایی و همچنین کلسیم و منیزیم بسیار خوب عمل می‌کند.

باید توجه داشته باشید استفاده از اسمز معکوس برای آب آشامیدنی؛ می تواند اثرات منفی برای سلامتی داشته باشد. بدن انسان به مواد معدنی نیاز دارد که از آب آشامیدنی در میان منابع دیگر به دست می آید. استفاده طولانی مدت از سختی گیر اسمز معکوس می تواند عواقب ناخواسته ای داشته باشد و در واقع بدن انسان را از مواد معدنی مهم تخلیه می‌کند.